1. Wat is de visie op digitale inclusie binnen uw organisatie?
In 2022 is digitale inclusie een noodzakelijke voorwaarde bij de maatschappelijke integratie van de burgers.
Digitale technologieën waren vroeger een luxe, maar zijn nu een must om een volwaardig sociaal, administratief en cultureel leven te kunnen leiden. Maar bij gebrek aan gelijke toegang tot geconnecteerde apparatuur en aan beheersing van het gebruik ervan, accentueert de digitalisering de ongelijkheden en voedt zij een paradox: synoniem met hyperconnectiviteit maar ook met isolement, opent zij mogelijkheden voor een deel van de bevolking terwijl zij deuren sluit voor miljoenen mensen.
Volgens Bibliothèques Sans Frontières (BSF) bestaat digitale inclusie erin deze deuren te openen, zodat iedereen niet alleen toegang heeft tot de diensten die essentieel zijn voor de uitoefening van zijn burgerschap en zijn rechten (belastingen, werkgelegenheid, het praktische leven), maar ook deze nieuwe ruimte om samen te leven, zich open te stellen voor de wereld en te leren vanuit een perspectief van kansen kan benaderen. Het gaat dus om het ontwikkelen van know-how, maar ook om het stimuleren van nieuwsgierigheid, creativiteit en een kritische geest. Zodat elke burger de digitale wereld niet alleen kan begrijpen, maar er ook een bewuste, zelfbewuste en tevreden speler in kan zijn.
2. Wie is de doelgroep voor uw project? Waarom vond je het nodig om een digitaal inclusieproject voor te stellen voor deze doelgroep? Hoe bereik je je doelgroep als binnen het kader van dit project?
De eindbegunstigden van onze acties zijn de kwetsbare personen, in armoede die laaggeschoold zijn.
Om deze personen te bereiken, begeleidt BSF de eerstelijns professionals van de digitale kloof, die worden uitgerues: zij die, zonder erop te zijn voorbereid, geconfronteerd worden met verwaaring van hun begunstigden in de OCMW's, wijkhuizen, bibliotheken en andere openbare plaatsen. deze benadering rust op verschillende vaststellingen: nood aan structuren bij gebrek aan materiële en menselijk middelen, aanwezigheid en vertrouwen van de eindgebruikers in deze plaatsen waaraan zij reeds gewoon zijn, …
Met het oog op een dergelijke grote uitdaging richt BSF zich ook op nieuwe actoren: vrijwilligers, aangeworven binnen partnerbedrijven en sinds kort ook onder het grote publiek. Wij kennen allemaal in onze naaste omgeving wel een buur, een familielid, een collega in moeilijkheden: wij kunnen allemaal, op ons eigen niveau, actie ondernemen voor een meer e-inclusieve samenleving. Er ontstaat een gemeenschap van burgers: de Digital Buddies, door ons opgeleid en toegewijd aan onze zaak.
Ten slotte werkt de BSF er dagelijks hard aan om politieke besluitvormers en overheidsambtenaren bewust te maken van digitale inclusie, zodat deze nog recente kwestie van overheidsbeleid een prioriteit wordt.
3. Welke methodologie heb je gebruikt om dit project uit te voeren? Wat is het innovatieve karakter van deze methodiek? Hoe betrek je je doelgroep bij de voorgestelde activiteiten?
BSF stelt aan haar begunstigden, zowel professionals, als vrijwilligers, een begeleiding voor die gericht is op het begrip onafhankelijk worden.Gelet op de diversiteit van het publiek en de realiteit die schuilgaat achter de term "digitale kloof", en de technische aard van de problemen waarmee zij te maken kunnen krijgen, geven wij voorrang aan het vermogen om digitale problemen te diagnosticeren, aan het aannemen van een houding die het leren vergemakkelijkt en aan het verwerven van reflexen en instrumenten die in een uiteenlopende context kunnen worden gebruikt. Op hun beurt zullen de digitale helpers hun publiek naar autonomie moeten leiden: BSF hecht daarom groot belang aan de ontdekking van cognitief functioneren en aan vertrouwenwekkende mechanismen. In plaats van "het voor hen te doen", zullen de helpers de verwerving van nieuwe vaardigheden moeten aanmoedigen, hetzij in het kader van specifieke workshops, hetzij door tijd op oproepbasis, hetzij door occasionele begeleiding.
Het unieke van onze aanpak gaat verder dan het strikte tijdstip van de opleiding: met als doel een netwerk te creëren van actoren die goede praktijken en synergieën delen, stimuleren wij onze gemeenschap door om de 2 à 3 maanden bijeenkomsten voor digitale inclusie te organiseren: de Cafés Connectés. Elke bijeenkomst heeft een specifiek thema (specifieke doelgroepen, pedagogische benaderingen, enz.) en biedt professionals en vrijwilligers de gelegenheid elkaar te leren kennen.
4. Hoe kan jouw project een hefboomeffect creëren (een inspiratiebron zijn) voor de realisatie van andere digitale inclusieprojecten van deze doelgroep? Bent u in het kader van dit project samenwerkingsverbanden aangegaan met andere actoren?
Wij zijn ervan overtuigd dat de mobilisatie van het grote publiek een keerpunt kan zijn in de totstandbrenging van een meer inclusieve samenleving. De Digitale Buddies zijn bedoeld om de mensen om hen heen te helpen, maar ook in de structuren waar BSF digitale helpers opleidt. Vaak zijn het ook professionals die in verschillende sectoren (onderwijs, communicatie, handel, persoonlijke hulpverlening, enz.) bijdragen tot de ontwikkeling van systemen waarin een inclusieve logica kan worden geïntegreerd. Ten slotte zijn het burgers, die hun bezorgdheden onder de aandacht van hun verkozen vertegenwoordigers kunnen brengen, zodat digitale inclusie een blijvende plaats krijgt in het publieke debat.
Door een beroep te doen op het grote publiek maken wij van elke Belg een potentiële helper, op zijn of haar niveau. Op die manier willen wij meer door vrijwilligers gerunde programma's ontwikkelen, door peer-to-peer steun aan te moedigen. Op die manier zal een echte burgerbeweging ontstaan, die essentiële steun verleent aan openbare opvangcentra die door de omvang van de digitale kloof worden overrompeld.
5. Wat zijn de resultaten die worden behaald na de uitvoering van uw project?
In minder dan een jaar tijd heeft BSF 87 professionele helpers (van 31 organisaties) en 64 vrijwilligers opgeleid. Samen met de Koning Boudewijnstichting willen we tegen het najaar van 2023 meer dan 500 helpers ondersteunen. De 'Digitale Buddies' zullen een sleutelrol spelen bij het versterken van deze dynamiek, door bestaande activiteiten te versterken maar ook door nieuwe te initiëren.
Sinds januari 2022 heeft BSF ook 4 digitale bijeenkomsten (of "Connected Cafés") georganiseerd: over het begeleiden van beginners op afstand, het opzetten van vaste kantoren, het constructief omgaan met fouten en de problematiek van visuele beperking bij digitale begeleiding.
Om de besluitvormers en de actoren op het terrein die bij deze uitdaging betrokken zijn te sensibiliseren, heeft BSF contact opgenomen met meer dan 32 gemeenten, 26 OCMW's en 110 openbare en particuliere organisaties. We werken al samen met vele entiteiten en netwerken: CIRB, Mediawijs, FOD BOSA, stad Charleroi, Digitall, Digilab, ADN...
6. Hoe past uw project in een langetermijnstrategie voor digitale inclusie?
Door het begrip "empowerment" centraal te stellen, willen wij oplossingen voor digitale inclusie bevorderen die zowel levensvatbaar zijn voor de ondersteunende structuren als duurzaam voor de begunstigden, waardoor elke persoon zich opnieuw digitale hulpmiddelen kan toe-eigenen en, naast het praktische aspect, een vorm van voldoening kan vinden - wat bovendien de mogelijkheid biedt zijn nieuwe vaardigheden met anderen te delen.
Door opleidingen voor professionals en vrijwilligers aan te bieden en door uitwisselingen tussen deze verschillende profielen aan te moedigen, wil BSF het delen van ideeën, goede praktijken en middelen aanmoedigen. Op lokale schaal verbreedt de ontmoeting van deze actoren het veld van mogelijkheden en biedt zij een potentiële voedingsbodem voor nieuwe projecten, los van de activiteiten van BSF. Deze dynamiek zal ertoe bijdragen dat digitale inclusie een collectieve en concrete aangelegenheid wordt, die zo dicht mogelijk bij de behoeften van de begunstigden ligt.